Քաղաքագետ. Մեր «խաղաղության մասին երազողները», իհարկե, հեռու են նման բաները հասկանալուց
«Մինչ հայերը փողոցներում և կառավարական միջանցքներում վիճում են, թե ինչ պայմաններով է արժե վերականգնել հայկական պետությունը նախկին խորհրդային սահմաններում, Ադրբեջանը որոշել է գնալ այլ ճանապարհով և կասկածի տակ դնել Հայաստանի Հանրապետության օրինականությունը: Հայաստանի ղեկավարությունը, տարածքային նախնական զիջումների միջոցով ներքաշելով Ադրբեջանին սահմանազատման գործընթացում, հույս ունի, որ ամուր «լեգիտիմ» պարիսպ կստեղծի իր տարածք մտնող յուրաքանչյուրի դեմ»,-նշում է քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը։
Նրա խոսքո, բայց, ինչպես պարզվում է, ևս մեկ անգամ թերագնահատում է հակառակորդի հնարամտությունը։ Չի հասկացել, որ Ադրբեջանի համար սահմանի հարցը պարզապես Հայաստանին ավելի լուրջ հարցերում հետագա զիջումների ստիպելու մեթոդ է։ Մեր «խաղաղության մասին երազողները», իհարկե, հեռու են նման բաները հասկանալուց։
Հիմա կփորձեմ համառոտ բացատրել.«Ադրբեջանի նախագահ Ի.Ալիևը մայիսի 14-ին ԵԱՀԿ գործող նախագահի գլխավորած պատվիրակության ընդունելության ժամանակ հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն արդեն մնացել է պատմության մեջ և գոյություն չունի, և ասել է, որ եկել է ժամանակը վերացնել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը և բոլոր հարակից կառույցները. Իր ասելօվ, «ադրբեջանական կողմը բարձրացրել է այս հարցը, և որևէ պատճառ չկա, որ հայկական կողմը չհամաձայնի դրան»։Միաժամանակ Ալիևն ընդգծել է, որ Ադրբեջանը իր կամքի և ուժի շնորհիվ վերջ դրեց օկուպացիային՝ ապահովելով տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը՝ միջազգային իրավունքի նորմերին ու սկզբունքներին և ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը համապատասխան։Ոչ միայն ԵԱՀԿ-ն, այլեւ հայ «առաջադեմ» մտավորականները, իհարկե, ներքուստ կհամաձայնեն Ալիեւի հետ։ Այսինքն, թող նա փակի անցյալից ամեն ինչ և գնանք դեպի «խաղաղ ապագա»: Ճիշտ նույն կերպ էին մտածում Հայաստանի ղեկավարության նրանք, ովքեր 1991 թվականին Արցախը ճանաչեցին որպես Ադրբեջանի մաս՝ այն հույսով, որ դրանից հետո կռվելու կարիք չի լինի։ Բայց հետո իրենց միամտության համար պատիժ ստացան՝ դաժան պատերազմ։ Եվ միայն դրանից հետո հասկացան, որ թշնամուն իրավունքներ զիջելն այնքան էլ անվնաս չէ՝ դրա դիմաց կարող ես սարսափելի հարված ստանալ։Իսկ ինչո՞ւ է Ալիեւը ցանկանում փակել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Արդյո՞ք դա ընդամենը պատմությունն ամփոփելու համար է: Ի դեպ, նա առաջին անգամ այս առաջարկով դիմել է Մյունխենում գտնվող ԵԱՀԿ քարտուղարին։ Ինչու՞ նման համառություն: Հայաստանի իշխանությունները մտածե՞լ են այս մասին։ Ըստ երևույթին, ոչ ամբողջությամբ, քանի որ նույն ԵԱՀԿ-ի նախագահի հետ երևանյան զրույցի ընթացքում նրանք խոսել են միայն այն մասին, թե որքան ջանասեր են և որքան ուշադիր են իրականացնում սահմանազատումը և կերտում խաղաղություն և ժողովրդավարություն։ Նրանք չէին հասկանում, որ իրենց դեմ բոլորովին այլ ինտրիգներ են հյուսվում՝ սահմանին Ադրբեջանը պարզապես մուկ ու կատու է խաղում Հայաստանի ու աշխարհի հետ։ Եվ դարձյալ մեր քաղկենիներին թվում է, որ սահմանազատումը որոշակի արժեք ունի Ադրբեջանի համար. նրանք չեն կարող հասկանալ, որ սա ընդամենը արդյունավետ մեխանիզմ է Հայաստանին ստիպելու անվերապահորեն հանձնվել՝ ընդունելով իր մեղքը օտար տարածքների օկուպացման մեջ։Ադրբեջանն այս ուղղությամբ աշխատում է արդեն մի քանի տարի։ Հայտարարվում է և՛ նախատեսվող դատավարության, և՛ պահանջվող հատուցումների մասին։ Իսկ մեր քաղկենիները պատկերացում չունեն Ադրբեջանի հասցեին մեղադրանքների այս 30-ամյա զինանոցի մասին, որոնք պահպանվում են ԵԱՀԽ/ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում։ Ըստ ամենայնի, Ադրբեջանի հետագա պահանջները կսթափեցնեն շատերին. իզուր չէր, որ Ադրբեջանը հայտարարեց, որ Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման հիմնական սկզբունքը լինելու է իր պահանջը, այլ ոչ թե Ալմա-Աթայի հռցհակադիրը։Երևի շատերը լիովին չեն հասկանում այս վտանգավոր պատմության ողջ էությունը - ես այս մասին ավելի մանրամասն կգրեմ»։